GÓRY W MUZEUM MANGGHA

W krakowskim Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha trwa projekt GÓRY. W jego ramach prezentowane są dzieła z Fundacji Rodziny Staraków, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Muzeum Manggha, Centralnej Biblioteki Górskiej Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Krakowie oraz z kolekcji prywatnych.

Obecnie możemy zobaczyć dwie wystawy czasowe. Pierwsza z nich, trwająca do 05.11.2023, to „Tatry. Wróblewski, Karłowicz, Wyczółkowski”. Razem z Muzeum Manggha zaprasza na nią Fundacja Andrzeja Wróblewskiego.

Ekspozycja jest zbudowana wokół oryginalnego, czarno-białego Cyklu górskiego Andrzeja Wróblewskiego. Towarzyszą mu grafiki Leona Wyczółkowskiego, inspirowane japońskimi drzeworytami barwnymi ukiyo-e (obrazy przepływającego, przemijającego świata), oraz tatrzańskie fotografie Mieczysława Karłowicza, kompozytora, taternika i fotografa.

To, co łączy tych tak różnych twórców, to przede wszystkim widzenie Tatr, wynikające z przeżycia i doświadczenia wędrówki, wspinaczki. Oraz niezwykła umiejętność przełożenia na język wizualny tak – zdawałoby się – nieprzekładalnych doznań. Wróblewskiego i Karłowicza zbliża także przedwczesna, tragiczna i bezsensowna śmierć w górach.

Gmach główny, 18.05.2023 – 05.11.2023. Kuratorzy oraz aranżerowie wystawy: Anna Król, Magdalena Ziółkowska, Wojciech Grzybała. Organizator: Muzeum Manggha, Fundacja Andrzeja Wróblewskiego. Partner: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej. Dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Również do 05.11.2023 zobaczyć możemy wystawę „Z japońskiej kolekcji Feliksa „Mangghi” Jasieńskiego. Fudżi i inne góry” – drugą z serii wystaw prezentujących japoński zbiór Feliksa „Mangghi” Jasieńskiego (1861–1929), jednego z największych polskich kolekcjonerów i mecenasów sztuki. Jej tematem jest Fudżi, a także inne góry oraz wodospady.

Archipelag Japoński stanowi część podwodnego łańcucha górskiego, wznoszącego się z dna Oceanu Spokojnego ponad poziom wody, co sprawia, iż góry i wyżyny pokrywają 90 procent jego powierzchni. Ich najwyższy szczyt to Fudżi (3776 m n.p.m), o wierzchołku pokrytym śniegiem przez cały rok. Jej charakterystyczny kształt fascynował, budził podziw i trwogę, przede wszystkim stymulował uczucia religijne, buddyjskie i szintoistyczne. Uważano ją za górę świętą o boskim wyglądzie. Jej widok inspirował poetów, pisarzy i artystów. W drzeworytach Hokusaia i Hiroshigego zjawia się w rozmaity sposób, tak iż wydaje się, że artyści eksperymentowali, prowadząc z nią rodzaj artystycznej gry – jej efektem były oryginalne kompozycje, które przeobraziły sztukę Zachodu.

Na wystawie zaprezentowano wizerunki tej świętej góry m. in. z najsłynniejszej serii „Trzydzieści sześć widoków góry Fudżi” Hokusaia, z nowatorskim drzeworytem „Burza poniżej szczytu [góry]” i „Sto widoków góry Fudżi” oraz z serii „Sto widoków słynnych miejsc w Edo” Hiroshigego.

Inne góry, groźne, trudne do sforsowania podczas podróży z Edo do Kioto, zjawiają się u Hiroshigego w mistrzowskiej serii „Pięćdziesiąt trzy stacje na gościńcu Tōkaidō”. Towarzyszą im przedstawienia wodospadów z różnych prowincji Japonii.

Gmach główny, 18.05.2023 – 05.11.2023, Scenariusz i aranżacja: Anna Król, Dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Jednakże te dwie wystawy to nie koniec projektu GÓRY. Od sierpnia do października 2023 będziemy mieli okazję podziwiać prace Beaty Zuby na wystawiea „Przenikanie góry”

Malowania gór podejmowano się od zawsze, odkąd istnieje sztuka, zarówno w tradycji zachodniej, jak i dalekowschodniej. Początkowo w sztuce europejskiej idealizowane góry stanowiły element kompozycji – odległe, zamglone tła nowożytnych portretów i scen rodzajowych. Dopiero romantyzm uczynił je samodzielnym tematem sztuki nasyconym znaczeniami. Czy w XXI wieku malowanie gór jest jeszcze możliwe? Przecież fotografia cyfrowa i analogowa, kamera filmowa może przywołać zarówno realność gór, jak i wykreować ich trójwymiarowe wizje. Prezentowane na wystawie Przenikanie góry w Galerii Europa – Daleki Wschód wielkoformatowe kompozycje Beaty Zuby skupią naszą uwagę, nasze spojrzenie na wycinku wysokogórskich łańcuchów. Malowane, a właściwie rzeźbione w farbie skalne masywy zdają się rozrywać krosna, rozsadzać płótno. Kobaltowe, szare, czarne niczym asfalt, jarzące się bielą, zdają się zapisem, nie tyle przebytych w górach dróg, ile emocji ich autorki.

Prezentacja twórczości Beaty Zuby w Muzeum Manggha wpisuje się w dialog polsko-japoński: artystka z Krakowa, niezwykle wrażliwa na naturę, portretuje góry, będące równocześnie jednym z najważniejszych motywów kultury Japonii. O górskich obrazach Beaty Zuby, Krystyna Czerni pisze: „Gdyby szukać tym obrazom malarskich antenatów, byłby to pewnie Leon Wyczółkowski i jego seria tatrzańskich arcydzieł: gór malowanych niemal monochromatycznie, w czerni i bieli, o różnych godzinach, przy zmiennym oświetleniu. Monumentalne, silnie skadrowane ujęcia masywów skalnych mistrzowsko operują skalą i światłocieniem, dochodząc niemal do granic abstrakcji”.

BEATA ZUBA – od zawsze związana z Krakowem, absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. (Dyplom w pracowni prof. Leszka Misiaka oraz Teresy Kotkowskiej-Rzepeckiej, aneks do dyplomu w I Pracowni Interdyscyplinarnej pod kierunkiem prof. Zbigniewa Bajka). Ukończyła również Studium Pedagogiczne, przygotowawszy pracę z arteterapii Interpretacja siebie poprzez kolor.

Zajmuje się malarstwem, rysunkiem i fotografią, działa czynnie w Krakowskim Stowarzyszeniu Psychiatria i Sztuka. Członkini Związku Polskich Artystów Plastyków Okręg Krakowski. Stypendystka Instytutu Adama Mickiewicza – grant Promocja Kultury Polskiej na Świecie – oraz Nishieda Foundation w 2021 roku. W 2023 roku otrzymała Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Finalistka konkursu o Nagrodę Eibischa i Konkursu MGS Zakopane Moje Zakopane. Prowadzi artystyczną działalność edukacyjną. Współpracuje z Instytutem Kultury Willa Decjusza, gdzie prowadzi autorskie wykłady z cyklu Co malarz widzi za obrazem?. Oraz z Instytutem Kultury Willi Decjusza, organizując zajęcia z malarstwa i oprowadzania po muzeach, za co została nominowana do nagrody Osobowości Roku 2022 przez „Gazetę Krakowską” i „Dziennik Polski”.

Pokazała siedemnaście wystaw indywidualnych w kraju i za granicą (m.in. w: Galerii KRKA Lublana Słowenia; Galerii CENTRUM NCK; GM Częstochowa; Pałacu Sztuki w Krakowie; CSW Elektrownia Radom; Galerii Zamek Szczecin). Brała udział w wielu wystawach zbiorowych, między innymi w 2021 roku wystawiała prace w Japonii na zaproszenie Nishieda Foundation w ramach wystawy Mountain. Wonder and Fear, prezentowanej w galerii Zuiun-an w Kioto oraz na festiwalu sztuki Tatsuno Art Project.

W planach pani Beata ma również performance – rozwinięcie na Kopcu Kościuszki reprodukcje obrazu. Planowany termin to 12.08, w ten dzień ruszy grupa spod Muzeum Manggha aby symbolicznie zdobyć górę „Krakowska Fuji”. A później? Kto wie, może i nawet Tatry 🙂

Galeria Europa – Daleki Wschód, 12.08.2023 – 22.10.2023, Wernisaż: 11.08.2023, 18.00, Kuratorka: Anna Król, Dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Również od sierpnia w Muzeum Manngha czekać nas będzie wystawa: „Tatsuno Art Project: Góra. Zachwyt i groza”

Pierwszą jej odsłonę można było oglądać w Mandze w 2018 roku. Tym razem wystawa pt. Góra. Zachwyt i groza skupi się na skrajności doświadczeń jakie mogą nas spotkać podczas górskich wędrówek. Góry od najdawniejszych czasów budziły ludzką fascynację, ale też lęk. Szczególnie istotne miejsce zajmują w kulturze japońskiej, gdyż góry pokrywają ok. 80% powierzchni tego kraju. Ośmioro artystów i artystek z Japonii i Polski przyjrzy się wzruszeniom, kontemplacji, ale też niepokojowi jaki można odczuć w obliczu majestatu surowego górskiego otoczenia. Stosując różnorodne i bogate formy artystycznego wyrazu, takie jak malarstwo, animacja czy instalacja, twórcy i twórczynie zgłębiają swą fascynację górami. 

Tatsuno to niewielkie miasto położone w prefekturze Hyōgo, wypełnione historyczną architekturą, starymi magazynami sosu sojowego i atmosferą dawnej Japonii. Od 2011 roku co roku to nieco senne miasteczko wypełnia się sztuką i odwiedzającymi ze względu na Tatsuno Art Project, festiwal sztuki współczesnej prezentujący lokalne i zagraniczne artystki i artystów, w tym m.in. Agnieszkę Polską, Mirosława Bałkę, Joannę Malinowską i C.T. Jaspera czy Karolinę Bregułę. 

Sercem całego wydarzenia jest prof. Akiko Kasuya, niezwykła postać japońskiego świata sztuki, Jest ona związana z Polską od 1989 roku i niestrudzenie promującą polską sztukę w Japonii poprzez wystawy, publikacje i wykłady. W 2019 roku kuratorowała największą do tej pory wystawę polsko-japońskiej sztuki współczesnej pt. Celebration, która odbyła się w trzech miastach: Kioto, Poznaniu i Szczecinie. Profesor Kasuya w podzięce za ten projekt otrzymała brązowy medal Gloria Artis od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wystawa ma na celu zbadanie źródła mistycznej mocy i tajemniczego uroku gór. Dzięki zastosowaniu różnych technik i środków wyrazu zaproszeni twórcy mogą przedstawić osobiste doświadczenie fascynacji górami. Wystawa jest również okazją do artystycznego polsko-japońskiego dialogu umożliwiającego poznanie i porównanie tematu gór w systemach myślenia Wschodu i Zachodu.

W wystawie biorą udział Artyści: Yuta Hasegawa, Daniel Koniusz, Ryotaro Miyajima, Masakazu Miyanaga, Agnieszka Polska, Kamil Targosz, Kohei Yamashita, Beata Zuba

Galeria Europa – Daleki Wschód, 12.08.2023 – 22.10.2023. Wernisaż: 11.08.2023, 18.00. Kuratorka: Akiko Kasuya. Współpraca kuratorska: Masakazu Miyanaga. Dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Muzeum Manngha

Do pani Beaty zajrzeć możecie TUTAJ.

Materiały prasowe, zdjęcia i reprodukcje: Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha oraz Beata Zuba